ریشه‌های تاریخی کشتی پهلوانی در ایران باستان
کشتی پهلوانی از دیرباز بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ رزمی ایران بوده است. این ورزش ریشه‌هایی در اسطوره‌ها و تاریخ باستانی کشور دارد. در آثار تاریخی می‌توان نشانه‌هایی از مبارزات تن‌به‌تن در آیین‌های کهن یافت. فرهنگ پهلوانی در کنار قدرت بدنی، با مفاهیم معنوی گره خورده است. در دوران صفوی و قاجار نیز کشتی سنتی از محبوبیت بالایی برخوردار بوده است. پهلوانان بزرگی از میان همین جامعه سنتی برخاسته‌اند که نامشان در تاریخ مانده است. رسم و رسوم کشتی در هر منطقه شکل خاصی داشته ولی اساس آن یکسان بوده است. بسیاری از بزرگان ادب و تاریخ‌نویسان از اهمیت این ورزش نوشته‌اند. تا امروز، کشتی سنتی همچنان به‌عنوان یک میراث فرهنگی شناخته می‌شود.

۲. تکنیک‌ها و مهارت‌های بدنی در کشتی سنتی
در کشتی سنتی، فنون کاربردی و مهارت‌های بدنی اهمیت زیادی دارند. کشتی‌گیر باید بتواند با قدرت و انعطاف، حریف خود را کنترل کند. پرتاب‌ها، بلندکردن و زمین‌زدن از جمله فنون اصلی هستند. تمرین‌های روزانه و تن‌درستی در حفظ این مهارت‌ها نقش کلیدی دارند. ورزشکاران لباس‌های خاصی می‌پوشند که با فرهنگ سنتی هماهنگ است. در این سبک از کشتی، حفظ تعادل و کنترل انرژی بسیار مهم است. برخلاف کشتی مدرن، در اینجا نمایش مهارت اهمیت بیشتری دارد. مسابقات با آداب خاصی شروع و پایان می‌یابند که جنبه آیینی دارند. هماهنگی ذهن و جسم در این ورزش از اصول اساسی است.

۳. زورخانه؛ خانه پهلوانان ایران‌زمین
زورخانه‌ها ستون‌های فرهنگ پهلوانی ایران هستند. در این مکان‌ها، کشتی، ورزش‌های سنگین، و آیین‌های پهلوانی به‌صورت ترکیبی اجرا می‌شوند. مرشد با خواندن اشعار و نواختن ضرب، انرژی خاصی به فضا می‌دهد. ورزشکاران در زورخانه‌ها احترام به بزرگان را همزمان با تمرین فرا می‌گیرند. در این محیط، نسل جدید با آموزه‌های قدیمی آشنا می‌شود. زورخانه‌ها معمولاً با معماری سنتی و نمادهای خاص تزئین شده‌اند. بسیاری از ورزشکاران حرفه‌ای از دل همین زورخانه‌ها برخاسته‌اند. مناسبت‌های فرهنگی و مذهبی نیز در زورخانه گرامی داشته می‌شود. کشتی سنتی بدون زورخانه معنا و روح خود را از دست می‌دهد.

۴. اخلاق، اساس کشتی سنتی
پایه اصلی کشتی سنتی، رعایت اخلاق و ادب است. کشتی‌گیر باید در کنار توان جسمی، روحیه احترام و جوانمردی داشته باشد. پیروزی واقعی در این ورزش به معنای غلبه بر نفس است، نه صرفاً شکست حریف. رفتارهای پهلوانانه از آغاز تمرین تا پایان مسابقه مشهود است. در آداب کشتی، به حریف به‌عنوان برادر نگاه می‌شود نه دشمن. ورزشکاران کهن الگویی از نجابت و انسانیت به‌جای گذاشته‌اند. بسیاری از ارزش‌های اجتماعی از طریق این ورزش منتقل می‌شود. کشتی سنتی در عین رقابتی‌بودن، دارای آموزه‌های اخلاقی ژرف است. این ویژگی باعث ماندگاری آن در فرهنگ ایرانی شده است.